Αποχρωματισμός δοντιών - Που οφείλεται και πως μπορεί να προληφθεί

Τα δόντια σας μπορούν να αλλάξουν χρώμα από λεκέδες στην εξωτερική επιφάνειά τους ή εσωτερικές χρωστικές στην δομή τους. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι δυσχρωμίας δοντιών.

1. Εξωτερικοί παράγοντες

Αυτό έχει να κάνει με την εξωτερική επιφάνεια του δοντιού την αδαμαντίνη, η οποία λεκιάζεται από χρωστικές που υπάρχουν στις τροφές και τα ποτά που καταναλώνουμε, όπως με την κατανάλωση ποτών τύπου κόλα, αφεψημάτων, όπως τσάι, χαμομήλι, φασκόμηλο, καφές, τσιγάρο (από τους πιο σοβαρούς παράγοντες εναπόθεσης χρωστικής), κόκκινο κρασί, τροφές που έχουν χρωστικές κόκκινες, όπως είναι τα πατζαριά, τα κόκκινα φρούτα, τα κεράσια, οι φράουλες, τα μαύρα μούρα, τα κόκκινα σταφύλια (βέβαια η κατάχρηση είναι αυτή που βλάπτει πάντως και όχι η απλή χρήση). Πάντοτε σε συνδυασμό με τον τύπο του δοντιού του κάθε ανθρώπου και τη γενετική προδιάθεση που υπάρχει.
Στους εξωτερικούς παράγοντες υπάγεται και η κακή στοματική υγιεινή, όπως όταν δεν βουρτσίζει κάποιος τα δόντια του και δεν χρησιμοποιεί οδοντικό νήμα.
Κακές συνήθειες, όπως να δαγκώνουμε τα χείλη μας, τα μάγουλα μας, τα νύχια μας ή διάφορα αντικείμενα, όπως μολύβια, στυλό, καλαμάκια, παγάκια, να κόβουμε ετικέτες  απ’ τα ρούχα, σπάγκους, ακόμη και κάποιοι ηλεκτρολόγοι γυμνώνουν τα καλώδια με τα δόντια τους. Όλα αυτά δημιουργούν μικρορωγμώσεις στα δόντια με αποτέλεσμα μέσα σε αυτές να εγκαθίστανται χρωστικές.
Η βουλιμία μέσω της διάβρωσης των δοντιών δημιουργεί δυσχρωμίες. Βουλιμικός μπορεί να είναι ο κάθε άνθρωπος, αλλά κυρίως το πρόβλημα αφορά νεαρά κορίτσια. Αυτό είναι ένα πρόβλημα ψυχιατρικό και ψυχολογικό. Τα άτομα αυτά πίνουν πολλές σόδες για να χωνέψουν και κάνουν συνέχεια εμετούς, με αποτέλεσμα όλα αυτά τα οξέα που ανεβαίνουν από το στομάχι, καθώς επίσης και αυτά που μπαίνουν μέσω του στόματος, δημιουργούν διαβρώσεις. Επιπλέον για να φύγει η όξινη γεύση βουρτσίζουν κατευθείαν τα δόντια και ενώ είναι μαλακή η αδαμαντίνη διαβρώνεται και φεύγει πάνω από τα δόντια.
Τα διαβρωμένα δόντια επειδή ακριβώς είναι άγρια, μαζεύουν εύκολα χρωστικές από αυτά που τρώμε και πίνουμε και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την άσχημη εμφάνιση λόγο του αποχρωματισμού των δοντιών.

2. Εσωτερικοί παράγοντες

Αυτό έχει να κάνει με την εσωτερική επιφάνεια του δοντιού, την οδοντίνη, η οποία γίνεται πιο σκουρόχρωμη ή παίρνει ένα βαθύ κίτρινο χρώμα. Σε ακραίες περιπτώσεις γίνεται βαθύ μελανό. Αυτή η δυσχρωμία μπορεί να υπάρξει στις εξής περιπτώσεις:

• • Σε υπερβολική έκθεση σε φθόριο κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Αυτό συμβαίνει πολλές φορές σε κάποιες περιοχές που το νερό τους περιέχει πάρα πολύ φθόριο.
  • Σε λήψη αντιβιοτικού τετρακυκλίνης – δοξικυκλίνης κατά το δεύτερο μισό της περιόδου της εγκυμοσύνης.
  • Σε χρήση αντιβιοτικού τετρακυκλίνης – δοξικυκλίνης κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας, δηλαδή από 8 χρονών και κάτω.
  • Σε  τραύμα δοντιού κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, δηλαδή έπεσε και χτύπησε ένα παιδί τα μπροστινά του μόνιμα δόντια πριν την ολοκλήρωση της ανάπτυξης τους, τότε αυτά παίρνουν ένα σκούρο χρώμα.
  • Σε τραύμα δοντιού σε μεγαλύτερες ηλικίες που υπάρχουν τα μόνιμα δόντια. Σ’ αυτή την περίπτωση το δόντι νεκρώνεται και αλλάζει χρώμα. Συνήθως η  αλλαγή χρώματος γίνεται σταδιακά από ανοιχτό μελανό έως πολύ βαθύ μελανό.
  • Σε γενετικές ανωμαλίες, σύνδρομα και άλλες σοβαρές ασθένειες που δημιουργούνε λευκές ή σκουρόχρωμες κηλίδες. Είναι γενετικά προδιαγεγραμμένο ότι τα δόντια κάποιων ανθρώπων να είναι φωτεινότερα ή με παχύτερη αδαμαντίνη από άλλους κι έτσι να είναι πιο ανθεκτικά στην δυσχρωμία.
  • Ατελής αδαμαντινογεννεσία – ατελής οδοντινογεννεσία. Προκαλούν δυσχρωμίες στην απόχρωση του γκρι, του κεχριμπαρί και του μωβ, και είναι πάρα πολύ δύσκολο να βγουν. Συνήθως τα δόντια  αποτρίβονται και στο τέλος τερηδονίζονται.
  • Σε σοβαρές ασθένειες, όπου οι ασθενείς κάνουν ακτινοβολίες κεφαλής και τραχήλου, καθώς επίσης και σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες αφού αυτές αποτελούν αιτία δυσχρωμιών.
  • Σε χρήση φαρμάκων αντισταμινικών, αντικαταθλιπτικών, σοβαρών ψυχικών νοσημάτων και φαρμάκων κατά της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
  • Σε στοματικά διαλύματα που περιέχουν χλωρεξιδίνη. Ο οδοντίατρος  χορηγεί αυτά τα διαλύματα για ένα μικρό χρονικό διάστημα σε περιπτώσεις ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας, αν όμως συνεχιστεί η χρήση τους για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε δημιουργούν χρωματισμό των δοντιών, ο οποίος όμως φεύγει με ένα απλό γυάλισμα των δοντιών απ’ τον οδοντίατρο.
  • Σε απονευρωμένα δόντια.
  • Σε δόντια με παλιές εμφράξεις από αμάλγαμα (μαύρο σφράγισμα). Απλά ο οδοντίατρος αντικαθιστά τη παλιά μαύρη έμφραξη με μία καινούρια λευκή έμφραξη.
  • Σε πολύ κακή στοματική υγιεινή.

3. Η ηλικία του ανθρώπου

Αυτό είναι συνδυασμός εξωτερικών και εσωτερικών παραγόντων. Το εσωτερικό του δοντιού, δηλαδή η οδοντίνη με την πάροδο της ηλικίας και του χρόνου γίνεται πιο κίτρινη πιο σκούρα. Το εξωτερικό του δοντιού, δηλαδή η αδαμαντίνη γίνεται πιο λεπτή λόγω της αποτριβής και της διάβρωσης με τα χρόνια και πιο διάφανη. Έτσι φαίνεται πιο πολύ το εσωτερικό του δοντιού, το οποίο βέβαια είναι πιο κίτρινο και σκούρο με την πάροδο του χρόνου. Λόγω των   μικρορωγμών,  της αποτριβής και της διάβρωσης  με την πάροδο του χρόνου έχουμε και την εναπόθεση χρωστικών πάνω και μέσα στην επιφάνεια της αδαμαντίνης από  τροφές, ποτά, τσιγάρο, και έτσι τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο σκούρα.

Πώς γίνεται ο αποχρωματισμός των δοντιών;

Όλα ξεκινούν μετά το βούρτσισμα των δοντιών και ενώ αυτά είναι καθαρά αμέσως μετά αρχίζει να σχηματίζεται ένα υμένιο από γλυκοπρωτεΐνες του σάλιου. Αυτό είναι και η οδοντική πλάκα, η οποία μπορεί να φύγει με το βούρτσισμα και το οδοντικό νήμα. Κατόπιν, πάνω στην οδοντική πλάκα μαζεύονται χρωστικές από τροφές, ποτά και άλατα του σάλιου. Έτσι ξεκινάει να γίνεται πιο σκληρή η οδοντική πλάκα, δηλαδή σχηματίζεται η λεγόμενη πέτρα ή τρυγία. Αυτή στα πρώτα της στάδια είναι λευκή, γιατί ακόμη δεν έχουν εγκατασταθεί χρωστικές από τις τροφές και τα ποτά, αλλά μετά από αρκετό καιρό αρχίζει να χρωματίζετε και γίνετε σκουρόχρωμη, έτσι έχουμε και τις χρωστικές σε συνδυασμό με πέτρα. Η πέτρα δεν φεύγει με το βούρτσισμα παρά μόνο από τον οδοντίατρο σας με επαγγελματικό καθαρισμό.

Πώς μπορείτε να σταματήσετε (προλάβετε) τον αποχρωματισμό των δοντιών σας;

Είναι απλό: Θα πρέπει να αλλάξετε τρόπο ζωής. Σταματώντας το κάπνισμα, μετριάζοντας τις τροφές με πολλές χρωστικές, περιορίζοντας τον καφέ, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, τα αφεψήματα και βέβαια το πιο σπουδαίο να βουρτσίζετε τα δόντια σας και να χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα μετά από κάθε γεύμα σωστά.
Ανελλιπώς κάθε έξι μήνες πρέπει να επισκέπτεστε τον οδοντίατρο σας για τον εξαμηνιαίο οδοντιατρικό επαγγελματικό καθαρισμό της πέτρας.
Εάν βρίσκεστε κάπου που δεν μπορείτε να βουρτσίζετε τα δόντια σας μετά από φαΐ ή ποτό, καλό είναι να τα ξεπλένετε το στόμα σας με καθαρό νερό.
Σε περίπτωση τραυματισμού δοντιών, πρέπει να πάτε κατευθείαν στον οδοντίατρο να ελέγξει αν το δόντι είναι νεκρό, που σημαίνει ότι πρέπει να γίνει ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση), πριν αρχίσει να σκουραίνει το δόντι και πάρει αυτό το μελανό αντιαισθητικό χρώμα.
Ωστόσο τα απονευρωμένα δόντια συνήθως παίρνουν ένα σκούρο χρώμα. Αυτό δεν μπορούμε να το αποφύγουμε πολλές φορές, παρά μόνο καλύπτοντάς τα με κάποιες στεφάνες.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν στο εμπόριο και κάποιες οδοντόκρεμες που βοηθούν στην απομάκρυνση των χρωστικών, αλλά πάντα με την σωστή καθοδήγηση του οδοντιάτρου σας. Ποτέ μόνοι σας μη χρησιμοποιείτε τέτοια προϊόντα γιατί μπορούν να δημιουργήσουν ζημιά στα δόντια σας.

Πώς μπορείτε να θεραπεύσετε τα αποχρωματισμένα δόντια;

Στο σπίτι σας μόνοι σας

Στο σπίτι σας μπορείτε χρησιμοποιώντας οδοντικό νήμα και ένα συχνό και σωστό βούρτσισμα με τις κατάλληλες οδοντόβουρτσες, οδοντόκρεμες και διαλείμματα που σας έχει χορηγήσει ο οδοντίατρος σας. Εκτός σπιτιού μπορείτε απλώς να ξεβγάζετε στο στόμα σας καλά με καθαρό νερό και να μασήσετε κάποια οδοντότσιχλα που θα έχετε προμηθευτεί από το φαρμακείο.

Με τη βοήθεια του οδοντιάτρου σας

Η πρώτη επιλογή είναι πάντα η στίλβωση.

Η διαδικασία είναι απλή, εύκολη, δεν έχει καθόλου πόνο και δεν διαρκεί περισσότερο από 20 λεπτά. Είναι σαν να ρίχνουμε ένα σπρέι με νερό και αέρα.

Η αεροστίλβωση περιλαμβάνει ειδικά σωματίδια ερυθρητόλης τα όποια απομακρύνουν τις χρωστικές και την οδοντική πλακά ενώ δεν τραυματίζουν καθόλου τα ούλα.

Η συγκεκριμένη τεχνική συνήθως γίνεται κατά την διάρκεια του καθαρισμού των δοντιών, στην θεραπεία ουλίτιδας και στην θεραπεία περιοδοντίτιδας με Laser.

Στην περίπτωση που ασθενής έχει υψηλές αισθητικές απαιτήσεις και θέλει να ανοίξει ακόμα περισσότερο το χρώμα των δοντιών του (πάντα στο να υπάρχει ένα φυσικό χαμόγελο)  μπορούμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να εξετάσουμε με τον ασθενή και άλλου είδους θεραπείες όπως:

• Μικροαποτριβή
• Όψεις ρητίνης
• Όψεις πορσελάνης
• Λεύκανση  ζωντανών δοντιών
• Λεύκανση νεκρών δοντιών
• Ολοκεραμικές στεφάνες

Πότε πρέπει να απευθυνθείτε στον οδοντίατρο σας;

Ο αποχρωματισμός των δοντιών αποτελεί κατά κύριο λόγο ένα αισθητικό πρόβλημα. Επισκεφτείτε έναν οδοντίατρο εάν δεν είστε ευχαριστημένοι με το πώς φαίνονται τα δόντια σας. Οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα των δοντιών του παιδιού σας πρέπει να αξιολογηθεί από έναν οδοντίατρο.

Πρόγνωση Δυσχρωμίας Δοντιών

Η πρόγνωση είναι σημαντική για εξωγενείς χρωστικές. Για ενδογενείς χρωστικές είναι πιο δύσκολο να αφαιρεθούν και μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την αποκατάσταση των δοντιών.